Art. 233. KK: § 1. Kto, składając zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub w innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Warunkiem odpowiedzialności jest, aby przyjmujący zeznanie, działając w zakresie swoich uprawnień, uprzedził zeznającego o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie lub odebrał od niego przyrzeczenie.
§ 3. Nie podlega karze, kto, nie wiedząc o prawie odmowy zeznania lub odpowiedzi na pytania, składa fałszywe zeznanie z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą jemu samemu lub jego najbliższym.
§ 4. Kto, jako biegły, rzeczoznawca lub tłumacz, przedstawia fałszywą opinię lub tłumaczenie mające służyć za dowód w postępowaniu określonym w § 1, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 5. Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia, jeżeli:
1) fałszywe zeznanie, opinia lub tłumaczenie dotyczy okoliczności nie mogących mieć wpływu na rozstrzygnięcie sprawy,
2) sprawca dobrowolnie sprostuje fałszywe zeznanie, opinię lub tłumaczenie, zanim nastąpi, chociażby nieprawomocne, rozstrzygnięcie sprawy.
§ 6. Przepisy § 1-3 oraz 5 stosuje się odpowiednio do osoby, która składa fałszywe oświadczenie, jeżeli przepis ustawy przewiduje możliwość odebrania oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej.
Przestępstwo to może popełnić każdy, kto składa zeznania, które mają służyć za dowód w postępowaniu prowadzonym na podstawie przepisów ustawy. Chodzi tu o postępowanie chociażby tylko w podstawowych kwestiach uregulowane ustawą. Przepis wymienia indywidualnie tylko postępowanie sądowe ze względu na jego szczególne znaczenie uzasadnione rangą sądownictwa w systemie organów państwowych oraz wagą rozpoznawanych spraw. Przepis odnosi się też do innych postępowań nie uregulowanych całkowicie ustawą tylko, nawet w znacznym zakresie, aktami prawnymi niższego rzędu niż ustawa. Ma zastosowanie m.in. także do postępowań przed sądem polubownym przewidzianym w kodeksie postępowania cywilnego.
Czyn polega na zeznaniu nieprawdy lub na zatajeniu prawdy. Może być popełniony zarówno przez działanie, jak i zaniechanie. Treść zeznań obejmuje fakty jak i stany psychiczne świadka. Te ostatnie są szczególnie ważne w tych przypadkach, gdy świadek nie ma pewności, czy to co podaje w zeznaniach jest zgodne z prawdą. Wymóg zeznawania pełnej prawdy obejmuje obie kategorie danych.
Fałszywe zeznania są przestępstwem umyślnym. Mogą być popełnione tylko z zamiarem bezpośrednim - np. gdy świadek zeznaje nie mając pewności czy mówi prawdę i, godząc się na informację fałszywą, zataja swoją niepewność, co do której ma pełną świadomość, zatem jest to zeznanie fałszywe objęte zamiarem bezpośrednim.
Fałszywe zeznania są przestępstwem niezależnie od tego, jakie znaczenie objęte nimi informacje mają dla sprawy.
Zgodnie z § 2 warunkiem odpowiedzialności za fałszywe zeznania jest uprzedzenie zeznającego przez osobę przyjmującą zeznanie i działającą w zakresie swoich uprawnień o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie lub odebranie od niej przyrzeczenia. Osoba przyjmująca zeznanie musi być uprawniona do prowadzenia danego postępowania. Trzeba pamiętać, że do odebrania przyrzeczenia uprawniony jest jedynie sąd. Inne organy mogą jedynie uprzedzić o odpowiedzialności za fałszywe zeznania.
Zgodnie z różnymi przepisami proceduralnymi niektóre osoby mają prawo odmówić złożenia zeznań lub odmówić odpowiedzi na pewne pytania. O tym prawie muszą być poinformowane przez organ procesowy. Stosownie do art. 233 § 3 k.k. nie podlega karze ten, kto złożył fałszywe zeznanie nie wiedząc o tym prawie, tzn. nie został o nim poinformowany przez prowadzącego przesłuchanie i nie wiedział o nim z innego źródła oraz uczynił to z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą jemu samemu lub osobie najbliższej. Popełnione tu zostało przestępstwo, ale sprawca z mocy prawa nie może być ukarany.
Linki sponsorowane
KANCELARIA PRAWNA tel. (061) 86-888-48 |
